ပို့ေဆာင္ေရးစာစု ( ၂ )

              ပို့ဆောင်ရေးလုပ်ငန်းအတွက် အခြေခံ အဆောက်အဦးတွေမှာ ငွေကြေးအပြင်

နည်းပညာ ဆိုင်ရာ လိုအပ်ချက်လည်း ရှိပါတယ်၊ အဲဒါကို  အများပြည်သူ ရန်ပုံငွေနဲ့
လုပ်ဆောင် နိုင်ရင် ကောင်းပါတယ်၊ ဗဟိုအစိုးရနဲ့  ဒေသအစိုးရတို့ မျှခံသုံးစွဲရမှာပါ၊ 

ဖွံ့ဖြိုးရေကိုအဓိကဆောင်ရွက်တဲ့မြို့တော်ဝန်ရဲ့အကူအညီကအဓိကကျပါတယ်။ လုပ်ငန်း
လည်ပတ်မှုနဲ့ဆက်လက်ကောင်းမွန်အောင်လုပ်ဘို့ ကုမ္ပဏီတွေက ဆောင်ရွက်ရမှာပါ။

              မြို့ပြ ပို့ဆောင်ရေး တိုးတက်စေဘို့ Master Plan  တွေရှိရမှာပါ၊ရေတို၊ 
ရေရှည်၊နှစ်ကာလ အပိုင်းအခြား အလိုက် ဆောင်ရွက်သွားရမှာပါ၊ စီမံချက်တွေကို 
စိစစ်ပြီးဥပဒေနည်းဉပဒေတွေ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းတွေထုတ်ပြန် အတည်ပြုပြီးမှ
 သက်ဆိုင်ရာ ကုမ္ပဏီ၊အဖွဲ့အစည်းတွေကဆက်လက် လုပ်ဆောင်ရတာပါ၊
ကြာပေမယ့် ရလာဒ်ကောင်းတွေ ရမှာပါ၊

               ရေတိုအနေနဲ့ ရထားလမ်းပိုင်းမှာ လမ်းကြောင်းနဲ့ ဘူတာရုံတွေကို ပြုပြင် 
မွမ်းမံ နိုင်ရင်တောင် ခရီးသည်တွေကို ဆွဲဆောင်နိုင်မှာပါ၊ မှန်ဖို့ မြန်ဖို့ လုံခြုံစိတ်ချ 
ရဖို့တော့ ရေရှည်ဆောင်ရွက် ရမှာပါ၊ ခရီးသည်တွေကို ဆွဲဆောင်နိုင်ရင် ရထားစီးတဲ့သူ 
များလာပြီး  ဘူတာရုံ အနီးတဝိုက်မှာလည်းမြို့ပြ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုတွေ 
ရှိလာနိုင်မှာပါ။ မော်တော်ယာဉ်တွေရဲ့ ယာဉ်ကြော ကြပ်တည်းမှု လျော့လာမှာပါ။

               ဘက်စ် ကားလုပ်ငန်းမှာ  လမ်းကြောင်းများ၊ ရပ်နားရန်နေရာများ၊ 
အချိန်ဇယား၊ စီးနင်းခ ၊ စတာတွေကို စပြီး စဉ်းစားရမှာပါ၊  အရ/အသုံးစနစ်ကို
 ချိန်ညှိ ကြည့်ရမှာပါ။ခန့်မှန်းချက်တွေ၊ လေ့လာမှုတွေကတဆင့်ပေါ့။ လုပ်ဆောင်မှုအပိုင်း 
မှာတော့ယာဉ်နှင့် ယာဉ်မောင်းကို စီမံခန့်ခွဲ ရမှာပါ။

                  မော်တော်ယာဉ် များလာရင်  သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင် ဆိုင်ရာ ပြဿနာများ
 ဖြေရှင်းဖို့၊ ယာဉ်တိုက်မှုများ မဖြစ်အောင် ကာကွယ်ဖို့နဲ့ ယာဉ်ကြော ကြပ်တည်းမှု
တွေကို ဖြေရှင်းရမှာပါ၊ကိုယ်ပိုင်ယာဉ်နှင့်အများပြည်သူသယ်ယူပို့ဆောင်ရေး အကြား  
လမ်းအသုံးပြု စနစ် ဟန်ချက်ညီအောင် လုပ်ဆောင်ပေးဘို့ လိုလာမှာပါ။လူတွေနဲ့
 သဟဇာတဖြစ်တဲ့ဘက်စ်ကားစနစ် လုပ်ပြီး စီးချင်လာအောင် ဆွဲဆောင်ရမှာပါ။
 ခရီးသည် မှာလည်းအထွေထွေ ကိစ္စတွေနဲ့ သွားသူတွေ၊ ပုံမှန်ခရီးသည် ၊ အလည်အပတ်
 သွားသူတွေ စသဖြင့် အမျိုးမျိုးဆိုတော့ အသုံးပြုရမယ့် ယာဉ်ပုံစံ၊ လမ်းကြောင်း၊ 
ဂိတ်တွေ ကိုလည်း လုပ်ဆောင်ပေးရမှာပါ။

                ဘက်စ်ကားတွေ စနစ်တကျ ပြေးဆွဲဘို့ဆိုရင် လုပ်ထုံးလုပ်နည်း၊   
လမ်းကြောင်းအတိုင်း ဝန်ဆောင်မှုပေးနိုင်မယ့် အခြေအနေ၊ ဝန်ဆောင်မှုပေးဖို့ 
အစီအစဉ်တွေ၊ စီမံခန့်ခွဲမှုတွေ၊ စောဒကတက်မှုများ ဖြေရှင်းပေးမည့်စနစ်၊ လုပ်ငန်း
မန်နေဂျာများ ၏ တာဝန်များ၊ ယာဉ်မောင်းများ၏ အရည်အချင်းလိုအပ်ချက်၊ 
ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ဆောင်မည့်အဖွဲ့၏ ဘဏ္ဍာရေးဆိုင်ရာ တာဝန်ခံနိုင်မှု၊ စတာတွေ ပါလာမှာပါ။

               ယာဉ်စီးခတွေကို အစိုးရအဖွဲ.အစည်းကသတ်မှတ်ပေးပြီး ယာဉ်စီးတဲ့
 အကွာအဝေး၊ နေရာအလိုက်၊ ကျောင်းသား၊ ကူပွန်၊ လမ်းကြောင်းတစ်ခု ၊ တစ်နေ့တာ
အတွက် ၊အချိန်အတိုင်းအတာ တစ်ခုအတွက် စသဖြင့် စနစ်တကျ ကောက်ခံနိုင်ရင် 
ပိုကောင်းမှာပါ။

               ဘက်စ်ကားစနစ်မှာ အများပြည်သူ ပို့ဆောင်ရေး ယာဉ်များ အား ဦးစားပေး 
စနစ်( PTPS, Public Transportation Priority System ) အသုံးပြုရင် 
ဘက်စ်ကားများ အချိန်မှန်လာခြင်း၊ အချိန်ပေးရမှု လျော့သွားခြင်း၊ဘက်စ်ကားစီး 
ခရီးသည်ပိုလာခြင်း စတဲ့ အကျိုးတွေ ရရှိမှာပါ။ကိုယ်ပိုင်ကား အသုံးပြုသူ 
နည်းလာရင် ယာဉ်ကြောကြပ်တည်းမှုနဲ့ သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင် ဆိုင်ရာ 
ပြဿနာတွေ အထိုက်အလျောက်လျော့ကျသွားမှာပါ။

               BRT စနစ်ဟာ  ပုံမှန်ဘက်စ်ကားစနစ်ကို အခြေခံပြီး  ဘက်စ်ကားတွဲ
 (Articulated Bus ) နဲ့ အများ ပြည်သူပို့ဆောင်ရေး ဦးစားပေးစနစ် ( PTPS)  ကို 
သုံးထားတာ မို့လို့ လူများများ ပို့ဆောင်နိုင်ခြင်း၊ လျှင်မြန်ခြင်းနှင့် အချိန်တိကျမှု တွေ
 ရလာပြီး ပို့ဆောင်ရေး တိုးတက်လာနိုင်ပါတယ်။ 

                အဲဒီအတွက် ဘက်စ် ကားလမ်းသက်သက်ပြုလုပ်ပေးခြင်း၊ ဘက်စ် 
 ဦးစားပေး လမ်း လုပ်ပေးခြင်း၊ မီးပွိုင့်စနစ်တွင် ဘက်စ် များကို ဦးစားပေးခြင်း၊
 မြန်အောင်၊ အချိန်ဇယားအတိုင်း သွားနိုင်အောင် လုပ်ပေးခြင်း၊ ဘက်စ် နှင့် ကားဂိတ် 
များ အဆင့် မြှင့်တင်ပေးခြင်း၊  ကားရောက်ရှိသော နေရာများကို ဖော်ပြပေးနိုင်သည့်
 စနစ်များကိုလုပ်ဆောင်ပေးခြင်း စတာတွေလိုလာမှာပါ။

               ပို့ဆောင်ရေး ကွန်ယက်ကို အကောင်းဆုံး အခြေအနေ ရဘို့ ချိန်ညှိ 
ပေးရမှာပါ။ ဒေသတွင်း ပို့ဆောင်ရေးစနစ်အသုံးတည့်မှုနဲ့ အသုံးပြုသူတွေရဲ့ အတွေ့အကြုံ
များကဒေသ အခြေအနေနဲ့ လိုက်ဖက်တဲ့ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးစနစ်ကို ဖွံ့ဖြိုး
တိုးတက်အောင် လုပ်ဆောင်နိုင်မှာပါ။

ပို့ေဆာင္ေရးစာစု (၁ )

                     ကာဗွန်လျော့နည်းရေး၊   ပတ်ဝန်းကျင် ညစ်ညမ်းမှု လျော့နည်းရေး အတွက် ပို့ဆောင်ရေး လုပ်ငန်းတွေမှာ ယေဘူယျ အနေနဲ့ ဒါတွေ လိုမှာပါ။

                     ( က )မော်တော်ယာဉ် စံနှုန်းများ သတ်မှတ်ခြင်း၊
                     (  ခ )သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းသည့်ယာဉ်များ အသုံးပြုခြင်း၊
                     ( ဂ  )အများပြည်သူသုံးယာဉ်များ အသုံးပြုခြင်း၊

  

                      သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်အထောက်အကူပြုဘို့ဆိုပေမယ့်ပို့ဆောင်ရေးမှာ

ယာဉ်အန္တရာယ် ကင်းရှင်းမှု၊ လုံခြုံစိတ်ချရမှုနှင့် အသုံးပြုသူများနှင့် အကျွမ်းဝင်မှု  စတာ

တွေကိုဖယ်ထားလို့မရပါဘူး၊  စံနှုန်းတွေရှိပေမယ့်  တချို့စံနှုန်းတွေဟာ နိုင်ငံတိုင်းမှာ အကောင်အထည် ဖော်လို့မရပါဘူး။ ပို့ဆောင်ရေးစနစ် ကောင်းဘို့အတွက် စဉ်စားရမှာတွေက အများကြီးပါ ၊အဲဒီထဲကမှသိသလောက်ရေးရရင်

                       ( က )သဘာဝဝန်းကျင်

                       (  ခ ) ယာဉ်အန္တရာယ်ကင်းမှုနှင့်လုံခြုံစိတ်ချရမှု

                       ( ဂ  ) အသုံးပြုသူများနှင့်အကျွမ်းတဝင်ရှိမှု

  

                       ( ဃ )ယာဉ်တစ်စီးချင်းစီ၏ မီးခိုးငွေ့ထုတ်လွှင့်မှုလျှော့ချနိုင်မှု

                       ( င )  CO₂ လျော့ချခြင်းလုပ်ငန်းများကို မြင်သာထင်သာ    
                                 
                              လုပ်ဆောင်နိုင်မှု

                       ( စ )  အများပြည်သူ ပို့ဆောင်ရေး လုပ်ငန်းတိုးတက်ကောင်းမွန်မှု

                       ( ဆ )စိမ်းလန်းစိုပြေရေးလုပ်ငန်းများတွင်  ပုဂ္ဂလိကလုပ်ငန်းများ

                              ဖေါ်ဆောင်နိုင်မှု

                      ( ဇ )  ယာဉ်အန္တရာယ်ကင်းရှင်းရေးလုပ်ငန်းများဆောင်ရွက်နိုင်မှု 

                      ( ဈ ) ယာဉ်သွားလာ စီးဆင်းမှုအ​​​​ခြေအနေ ကောင်းမွန်မှု

  

                      ( ည ) နိုင်ငံအလိုက် မတူညီတဲ့စိန်ခေါ်မှုတွေကို အလေးထား

                               ဆောင်ရွက်နိုင်မှု

                

                      အများပြည်သူပို့ဆောင်ရေး စနစ်မှာလူအများအသုံးပြုဘို့ 
ပလက်ဖောင်းတွေ၊ Busကားဂိတ်တွေမှာယာဉ်ရောက်ရှိမည့်အချိန်ညွှန်ပြချက်၊ မြေပုံ၊ 
 လမ်းကြောင်း စတာတွေ လိုအပ် ပါတယ်။ အီလက်ထရွန်နစ် ကဒ်တွေကိုယာဉ်အသုံး 
ပြုသူများ အကျွမ်းတဝင် ရှိအောင် လုပ်ဆောင်ရမှာပါ၊BRT စနစ်၊ယာဉ်စစ်ဆေးခြင်း၊
 Hybrid ကားများ  သုံးစွဲခြင်းများဖြင့်  မီးခိုးငွေ့ လျော့ချနိုင်ပါတယ်၊

                      Electronic Card  များ အသုံးပြုနိုင်ခြင်း၊BRT/LRT/MRT   များ
ဆောင်ရွက်ခြင်း၊  ဖုန်းနှင့် အင်တာနက်များမှ တဆင့် ယာဉ်တည်နေရာပြစနစ် 
လုပ်ဆောင်ခြင်း၊ လမ်းအသုံးပြုသူများ  ယာဉ်အန္တရာယ်   ကင်းဝေးစေရေးအတွက် 
 မြို့တွင်း   တည်ဆောက်ရေး လုပ်ငန်းများ    လုပ်ဆောင်ရာတွင် လူသွားလမ်းများ၊ 
ဘူတာရုံများ၊     ယာဉ်ရပ်နားကွင်းများတပြိုင်နက်   ကောင်းမွန်အောင်လုပ်ခြင်း၊   ရထားလမ်းများနှင့်   အမြန်ကားများ၊Taxi  များ ၊ဘက်စ်ကားများကို ချိတ်ဆက် ပေးနိုင်ခြင်းတွေကလမ်းပမ်းဆက်သွယ်ရေးပိုကောင်းစေပါတယ်၊

                     အများပြည်သူသယ်ယူပို့ဆောင်ရေးလုပ်ငန်းတွေမှာဝန်ဆောင်မှုအနေနဲ့
ယာဉ်များပိုမို  ပြေးဆွဲပေးခြင်း၊  ယာဉ်စီးခများ   လျော့ချပေးခြင်း၊    Bus  ကားများ 
အတွက်  သတ်မှတ်လမ်းကြောင်းများ၊ Bus တည်နေရာပြ စနစ်၊ကဒ်စနစ် စတာတွေ
 ကောင်းမွန်အောင် လုပ်ဘို့လိုမှာပါ။  ယာဉ်ပြေးဆွဲတဲ့ လမ်းတစ်လျှောက် လူနေ
အိမ်ယာများတည်ဆောက်ပေးခြင်း၊လူသွားလမ်းများဖော်ဆောင်ပေးခြင်း၊ ရပ်ကွက်တွေမှာ
စက်ဘီး အသုံးပြုသည့်စနစ်တိုးတက်အောင်  လုပ်ပေးခြင်း၊ ယာဉ်များကို ပတ်လမ်းစနစ် ဖြင့်ပြေးဆွဲစေပြီး အခြားနေရာ များသို့သွားသည့်  ယာဉ်လိုင်းများနှင့်  ချိတ်ဆက်ပေးနိုင်ရန် ယာဉ်ကွင်းများ  ဖော်ဆောင်ပေးခြင်း၊ Taxiယာဉ်များအား လိုအပ်က ခေါ်ယူ အသုံးပြု နိုင်ရန်လုပ်ဆောင်ခြင်း၊စတာတွေဖြစ်လာဘို့လိုပါတယ်၊

                      LRT/ BRT စနစ်   သုံးစွဲရင်  အတက်အဆင်း လွယ်ကူမှု ၊ အချိန်
 တိကျမှု ၊မြန်ဆန်မှု ၊ သာမာန်ကားလမ်းများ/ ကားရပ်ရန်နေရာများတွင် အသုံးပြုနိုင်မှု၊  
လူပိုမို တင်ဆောင်နိုင်မှု  စတာတွေကြောင့်  ပို့ဆောင်ရေးစနစ်ကောင်းမွန်ပြီး CO₂ 
 ထုတ်လွှင့်မှုလည်း လျော့ချလာနိုင်မှာပါ။

                     ဒါတွေ   လုပ်ဆောင်နိုင်ဘို့အတွက် ဥပဒေ၊ နည်းဥပဒေတွေ၊    လုပ်ထုံး

 လုပ်နည်းတွေ၊ပညာပေး လုပ်ငန်းတွေ၊၊ညှိနှိုင်းပေါင်းစပ်မှုတွေ၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေ၊
အများကြီး စဉ်းစားရမှာပါ။ လူတွေရဲ့  လိုအပ်ချက်တွေကို ဖြည့်ဆည်းပေးရပြီး 
လူတစ်ဉီးချင်းရဲ့  ပုဂ္ဂလိကလိုအပ်ချက်၊ခံစားချက်တွေလည်းမတူပါဘူး၊

                     ဘာဘဲဖြစ်ဖြစ် ပို့ဆောင်ရေးအတွက် လိုအပ်ချက်တွေကို ဖြည့်ပေးနိုင်ရင်

အဲဒီကြောင့်ဖြစ်တဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ ပြဿနာတွေလည်း လျော့ကျသွားမှာပါ။

၀န္းက်င္( ၃ )

Ohio EPA (Ohio Enviromental Protection Agency)      u

ul;xm;wJh ywf0ef;usifxdef;odrf;a&;twGuf tcsuftvufav;awGyg/ Public Interest Centre Home Page uyg/ qDavsmfatmif wwfeddkiforSs bmomjyefxm;ygw,f/

av

1/       tdrf aq;okwfr,fqdk&if obm0u&wJh opfap;eJYvkyfwJhaq;udk okwfyg? "gwkaq;awGeJYvkyfwJh okwfaq;awGu           hydrocarbon          taiGUteHYawG xGufygw,f/

2/       um;tif*sifawGudkaumif;rGefatmifxdef;odrf;xm;wmu qDpm;oufomNyD; tdwfaZmaiGUawG xGufwm avsmhapygw,f/

3/       qDwdkifuDawGudk tjynfhjznfhxm;wm[m qDpdrfhwmwdkY vsSHuswmwdkYjzpfNyD; avxkudktqdyfoifhapwJh hydrocarbon eJY           "gwkypönf;awG a&mufekdifygw,f/

4/       pGrf;tifawGudk xdef;odrf;oHk;r,fqdk&if aiGukefoufomNyD; puf&kHawGu tajrmuftjrm; xkwfvkyf&wm avsmhoGm;ygr,f/

5/       tdrfjcH0if;trIdufawGudk rD;&IdU&if rD;cdk;awG usyfcdk;awG xGufr,f? "gwfrwnfhwmawG touf&I usyfwmawG jzpfygr,f/

6/       opfyifpdkuf&if zefvHktdrftmedoif jzpfapwJh umAGef'dkifatmufqdk'fudk pkyf,lygr,f/

7/       um;udk tdrfrSmyJxm;NyD; vrf;avQmuf?pufbD;pD;?bwfpfum;wdkY &xm;wdkYpD;&if rD;cdk;xGufwm avsmhr,f/

a&

8/       "gwfajrMoZmudkavsmhoHk;&ygr,f?ydkoGm;&if a&Ekwfajrmif;uwqihfjrpfacsmif;awGqDa&mufoGm;NyD; a&xknpfnrf;vdrfhr,f/

9/       pufqD?acsmqD tusefawG? "gwkypönf;awGudk(a&Ekwfajrmif;xJ)avmif;cswm[m aemufqHk; jrpfacsmif;tif;tdkifawGxJbJ           a&mufwmygbJ/

10/      trIdufo&dkufawGudk a&ajrmif;xJ ypfrcsygeJY/

11/      jrufcif;awG? ajruGufvyfawGudk a&apmapmavmif;ay;&if a&[majrBuD;xJudk pdrfh0ifoGm;wmaMumifh a&aiGUysHwm           oufom ygw,f?(uRefawmfwdkYqDrSmqdk&if naeydkif;jzpfr,f)

12/      rdk;r&Gm&ifawmifrS jrufcif;awGudk wpfywfwpfcgxuf ydkNyD;a&ravmif;ygeJY? jrufcif;awG[m wpfywfudk rdk;a&csdef           wpfvufravmufom vdkygw,f/

13/      pdkufrxm;wJhae&m a&ravmif;ygeJY/(olwdkYqDrSm zkefrxbl;xifygw,f)

14/      opfyifyef;refawGudk tpdk"gwfxdef;ay;wm[m pdkxdkif;qudkxdef;ay;NyD; a&aiGYysHeIef;enf;vdkY a&vdktyfrIoufomapygw,f/

15/      um;a&aq;&if a&ydkufeJYaq;r,fhtpm; a&yHk;eJYaq;yg/

16/      um;vrf;eJY avQmufvrf;awGudk a&ydkufeJYzsef;r,fhtpm; a&yHk;eJYaq;yg/

17/      yef;uefaq;pufawGudk 0eftjynfhroHk;ygeSifh? wpfcgoHk;&if a& 12 *gvHavmuf ukefygw,f? (roHk;bl;awmh em;rvnfyg?           rSm;oGm;&ifcGifhvTwfay;yg/)

18/      t0wfavQmfpufawGudk 0eftjynfhoHk;yg? wpfcgoHk;&if a&*gvH(40)avmuf ukefygw,f?'grSr[kwf&ifawmh udk,favQmfr,fh           t0wfeJY a&udk csdefnSd oHk;yg/

19/      oGm;wdkuf?rkwfqdwf&dwf aewJhtcsdefawGrSm a&udkzGifhcsrxm;ygESifh/

20/      a&yef;zGifh&if a&yef;acgif;udk t&Sdefenf;EdkiforQenf;atmif xm;yg/

21/      ydkuf?ydkufquf?a&xGufaygufawG ,dkpdrhfrI r&Sdatmifxm;yg/

                                                                                                        

ajr

22/      wwfedkiforQ  Recycle  vkyfyg/

23/      &dk;&kd;trIdufxJudk okwfaq;? ydk;owfaq;? aygif;owfaq;? pufqD? acsmqDvdk tvm;wl "gwktrIdufo&dkufawG           a&mrxnfhygESifh/

24/      rmusL&DomrdkrDwmtpm; 'D*spfw,f ajymif;oHk;yg/

25/      okwfaq;?aygif;owfaq;vdk tEÅ&m,f&Sd "gwkypönf;awGudk vdkwmxufydkr0,fygeJY/

26/      ukefajcmuf0,f&if puúLtdwf?yvwfpwpftdwfawGtpm; t0wftdwfudk oHk;yg/

27/      pm&Guf&Jh ESpfrsufESmvHk; oHk;jcif;jzifh pm&GuftoHk;avsmhyg/

28/      tm;jyefoGif;vdkY&wJh bx¬&Dudk oHk;yg/

29/      0wfvdkY?oHk;vdkY&ao;wJh t0wftxnf?rD;zdkacsmifoHk;ypönf;awGudk vTifhrypfygeJY? tzGJUtpnf;awGuwqifh vSL'gef;yg/